گیاهان دارویی
گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آنها حاوی ماده مؤثره‌است.این ماده که کمتراز۱٪ وزن خشک گیاه را تشکیل می‌دهد، دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات زنده‌است. همچنین کاشت، داشت وبرداشت این گیاهان به منظور استفاده از ماده موثره آنهاانجام می‌گیرد.
اثربخشی
برخی معتقد به خواص درمانی برای گیاهان دارویی نیستند یا اینکه در مورد آن اظهار تردید می‌کنند. بیشتر مردم به هنگام بیماری به داروهای شیمیایی روی می‌آورند. از این رو در اینجا سؤالی مطرح می‌گردد که آیا داروهای گیاهی بهترند یا داروهای شیمیایی.
تردید در مورد اثربخشی گیاهان دارویی از آنجا ناشی می‌گردد که نحوه آماده‌سازی داروهای گیاهی وتحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام نمی‌گیرد؛ در نتیجه خواص درمانی گیاه از بین رفته یا تقلیل می‌یابد که این امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری می‌گردد. از مواردی که باعث کاهش اثر بخشی گیاه می‌گردد:
• کشت در زمینی که از نظر مواد خاص مورد نیاز گیاه، دچار کمبود باشد.
• عدم مبارزه صحیح باآفات و بیماریهای گیاهان دارویی کشت شده که اغلب موجب کاهش مواد مؤثر گیاه یا تغییر نسبت ترکیبات مفید گیاه می‌گردند.
• رعایت نکردن زمان مناسب برداشت (برحسب وضعیت هواو ساعات روز)
• خشک کردن گیاه در شرایط نامناسب (از نظر درجه حرارت، مدت زمان خشک کردن یا سرعت خشک کردن و…)
• عدم نگهداری صحیح و بسته‌بندی مناسب (فرّار بودن برخی ترکیبات، آلودگی گیاه برداشت شده به قارچ یاباکتری و…)
• تقلبات دارویی (برخی از اوقات به‌عمد یا غیرعمدی، گیاهی به‌عنوان گیاه دیگر به صرف داشتن ظاهر مشابه فروخته می‌شود و این مسأله علاوه بر اینکه در سطح گونه گیاهی – به فراوانی – اتفاق می‌افتد، گاهی در حد جنس گیاه نیز صورت می‌گیرد(
پاسخ دوم
داروهای شیمیایی از برخی جهات نسبت به داروهای گیاهی برتری دارند، ولی مصرف طولانی یا در برخی موارد مصرف مقطعی این داروها ممکن است عوارض جانبی برجای گذارد و حتی ممکن است از خود بیماری نیز خطرناک‌تر باشد. همچنین استفاده مداوم، بی رویه و نادرست داروهای شیمیایی ممکن است باعث مقاوم شدن عامل بیماری‌ها در مقابل این نوع داروها شود، در نتیجه بیماران باید به سویآنتی بیوتیک‌هاو داروهای قوی‌تری که هر روز با نامهای جدید ارائه می‌گردند، روی آورند.
روش تهیه برخی ازاشکال مصرفی داروهای گیاهی
• دم کرده: مقدار تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی ازآبجوش ریخته و به بهم می‌زنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه صبر می‌کنند سپس آن را صاف می‌کنند
• جوشانده:
1. جوشانده ملایم: مقدار معینی از گیاه خردشده را با ۴/۱ لیتر آب جوش مخلوط کرده، آن را کمی می‌جوشانند. سپس آن را از حرارت دور کرده، صبر می‌کنند تا دم بکشد. سپس آن را صاف می‌کنند.
2. جوشانده معمولی: تفاوت آن باجوشانده ملایم درافزایش زمان جوشش است.
• خیسانده:این شکل برای مواد مؤثری که در اثر حرارت از بین می‌روند، توصیه می‌شود. برای تهیه خیسانده سرد،مقدار مشخصی ازپودرگیاه رادرحجم معینی ازآب ریخته،درِظرف را۶ الی ۱۲ ساعت می‌بندند. سپس محتویات ظرف را صاف می‌کنند.
گیاه‌درمانی
گیاه درمانی و پزشکی سنتی دو مقوله متفاوت هستند، که گاهی با هم خلط شده و موجب ناداوری می‌گردند.
گیاه درمانی روشی است که در آن، بعد از معاینات پزشکی و تشخیص لازم، از عناصرگیاهی با توجه به مواد موثره و خواص آنها، جهت رفع علایم بیماری استفاده می شود. این روش همانند طب جدید به مبارزه با علائم بیماری پرداخته، و در جهت رفع آنها می‌کوشد. از نظر این روش درمانی، ماده موثره گیاهان اعم از: آلکالوئیدها و … می‌توانند با رفع علائم بیماری، باعث برگشت صحت و سلامت به فرد بیمار شوند. در حقیقت گیاه درمانی نوعی دارو درمانی است که در آن بجای استفاده از داروهای سنتتیک شیمیایی از داروهایی با منشاء گیاهی استفاده می شود. مزاج شناسی و بحث از غلبه اخلاط در این روش جایگاهی ندارد. دیدگاه این روش نیز همچون طب جدید، دیدگاه اجزاءنگری است.
طب سنتی
طب سنتی تنها روش درمانی است که در بر پایه شناسی استوار است. تغییر مزاج به،و یاو متعاقب آن غلبه یک یا چندازـ و یا برعکس ، به سبب، روش زندگی،و … باعث خروج مزاج فرد از اعتدال شده و علائم آن بروز می‌کند.
مواد مورد استفاده برای درمان بیماری‌هاوبرای اعاده اعتـــدال مـزاج استفاده می شود. همانطوری که میدانیم، معنی جامع کلمه طبّ در این روش ظهور و بروز دارد توصیه‌های بهداشتی (در مسافرت و سکونت)،و … تماماً مورد بحث قرار دارند. این روش با چنان ظرافتی تمامی این مراحل را شرح می‌دهد که هر شخص مدرکی که ذهن متعصب نداشته باشد به راحتی مجاب می‌شود. البته نتایج حاصله از این روش درمانی بسیار مجاب کننده‌تر از توضیحات آن است.
مثال سرماخوردگی، بدون دخالت میگروارگانیسم را چنین توضیح می دهد: منشاء،ناقص یا فقدان عمل هضم است. هنگامی که مواد زاید در اثر هضم ناقص ناشی از پر خوری یا غذا بر غذا خوردن در بدن زیاد می‌شود و موجب راه‌بندان در گدارها می‌گردد، بدن کوشش می‌کند با این مواد، طوری کنار بیاید و حتی برای کمک، ارکانهای دیگر را با جدیت به کار وا می‌دارد. اما چون نمی‌تواند در این وضعیت، به خاطر نیاز به انرژی و حرارت بیشتر به این کار ادامه دهد. خصوصاً اگر هیچ اقدامی برای رهایی بدن از این مواد انباشته شده انجام نگیرد (استفاده از داروهای و)ـ فرایند هضم کلی، بخاطر وجود این مواد کُند می‌شود و این مواد در مرحله خلط باقی می‌مانند. زمانی که این اضافات بیشــتر متراکم شود، بدن به نقطه‌ای می‌رسد که در آنجا برای داغ‌تر کردن میدان، باید گرمای اضافه‌ای تولید کند، که نتیجتاًبوجود می‌آید. بدن می‌خواهد، گوارش غذا را با این گرمای شدید، تسریع کند. هنگامی که غذا به اندازه کافی «پخته» شد و قابلیت دفع پیدا کرد، آنها را خارج می‌سازد و این عمل را به وفور از راه،وها انجام می‌دهد. دلیل اینکه دراغلب اوقات بدن دچار سـرماخوردگی می‌شود، این است که با کاهش دمای بیرون و به خاطر تنفس در هوای سرد و تاثیرات مشابه آب و هوای سرد، گرمای درون بدن کاهش می‌یابد، و این دلیلی برای هضم ناقص غذا و نهایتاً بروز سرماخوردگی است. کوشش در کنترل کردن، یا متوقف ساختن سرماخوردگی خردمندانه نیست! زیرا با انجام آن فرد تنها می‌تواند مطمئن گردد که مواد زاید انباشتگی و تراکم بیشتری در درون بدن پیدا می‌کنند و سرانجام به طور جدی نقش ارگانهای اصلی را تحلیل خواهند برد.درمان صحیح کمک به این فرایندکاملاً سودمند طبیعت است،کمک به افزایش گرمای درونی ودفع خلط اضافی .